100 watt lampen

[Huib Geurink]

Nog even over de 100watt halogeen lampen.

Een (goede) koplamp is tegenwoordig een fraai stukje precisiewerk. Hij bestaat in principe uit een lichtbron met een optisch system. Een lenzensysteem zeg maar dat bestaat uit de reflector en het glas. De lichtbron is de gloeidraad van het lampje.

De Carello lampen uit de tijd van de Fulvia en Flavia waren voor toen beslist heel goede lampen maar toch een stuk grofstoffelijker dan de huidige state of the art lampen. Toen hadden ze een parabolische reflector die uit blik gestempeld werd en een lens van glas.
Die parabolische reflectors waren niet 100% precies goed. Als je blik stampt komt het iets terug wanneer je het stempel weg haalt en een zuivere parabool heeft als brandpunt een punt zonder afmetingen, dwz geen lengte, breedte en hoogte. Voor een goede werking van de optiek moet de gloeidraad in het brandpunt zitten. Een gloeidraad heeft wel afmetingen en past dus niet in het brandpunt.
Niettemin slaagde men er toch in om een goede lamp te maken door met het glas nog wat correcties aan te brengen.

Bij 100 watt lampen is de gloeidraad groter dan bij 55watt lampen. Als je spanning door het hogere vermogen niet in elkaar stort geven 100 watt lampen best meer licht dan 55 watt lampen. Echter, het grootste deel is strooilicht waar je niets aan hebt. Vaak is het zelfs storend in nevel e.d. Omdat een groter deel van de gloeidraad niet in focus zit komt er minder licht waar je het eigenlijk nodig hebt als chauffeur. Ik ga er dan even vanuit dat koplampen niet bedoeld zijn om van de wereld een kerstboom te maken maar om veilig en eventueel snel in het donker te kunnen rijden, je weg te vinden en eventueel controles in de berm te zien.

Ondertussen zijn de topmerken twee generaties verder met de koplampen. Reflectoren worden nu zo berekend dat ze de hele gloeidraad van de lamp waarvoor ze ontworpen zijn optimaal gebruiken. De reflectoren worden ook niet meer uit blik gestampt maar met zeer hoge nauwkeurigheid gegoten in uiterst stabiel kunststof. Die units zijn in de regel voor 55 watt lampen. De kunststof refelectoren kunnen de hogere temperatuur van 100 watt lampen ook niet hebben.

Als je er in slaagt om de unit zo te maken dat je geen lichtstraaltje meer verliest en al het licht van de hele gloeidraad precies in de juiste contrasten weet te sturen naar waar je het nodig hebt is 55 watt meer dan voldoende. Voorwaarde is ook dat je lampjes hebt van een topmerk (Philips is altijd goed) waarvan de gloeidraad exact de goede afmetingen heeft en op de juiste plaats zit. En dus ook geen oude lampen met uitgezakte gloeidraad gebruiken.

Als ik een nieuw dimlicht heb gemonteerd doe ik een eerste test op de achterkant van m'n gereedschapskarretje. Bij een top unit zie je dan dat het schuin omhooglopende stuk aan de rechterkant vrij kort is. Dat is al een goede indicatie. Het betekent dat de ontwerper weet waarom het gaat. Hij verspilt geen licht aan het verlichten van de wolken maar zorgt er wel voor dat je op precies de juiste afstand hoog geplaaste wegwijzers kunt lezen.
In het midden zie je ook wat subtiele contrast verschillen. Die zijn bedoeld om een contrast variatie op het wegdek te maken waardoor je gaten in de weg ineens veel beter ziet.
Ook aan de zijkanten zie je wat variatie wat er op de achterkant van een karretje onbegrijpelijk uit ziet. Echter, ga je er het bos mee in, dan blijkt dat patroon uiterst effectief in het vroeg waarnemen van objecten (dieren, mensen, controles) in de berm.

Conclusie: de techniek van de 55 watt koplampunits heeft de 100 watt lamp driedubbel ingehaald.

[Bob Mesman]

ik kan dit alleen maar beamen. Laatst had ik een van de twee lampen kapot. Ik ben toen twee nieuwe gaan kopen, omdat ik ervanuit ging dat die andere ook wel snel zou gaan, en om te voorkomen dat ik veel verschil zou hebben in lichtsterkte. De kapotte lamp was een 100 watt, en ik heb twee nieuwe 55 watt Philips ("semi-xenon", die blauwige) gekocht. Omdat ik lui aangelegd ben, heb ik alleen de kapotte lamp vervangen, en ik rij dus nu met een 100 watt en een 55 watt lamp rond, maar ik zie geen verschil in lichtsterkte tussen links en rechts, en misschien zelfs is de 55 watt fijner, want die is iets witter (meer contrast)

[Peter de Wit]

Huib, ik zou denken dat een gloeidraad van een 100W lamp juist korter is ipv langer.

[Huib Geurink]

Kan je niet even kijken?

Mijn informatie zit ook al ruim 20 jaar in hetzelfde hoofd waar intussen al een paar hectoliter wijn in is verdwenen. Ik kan best de boel door elkaar gehaald hebben.

Zelfs zou ik trouwens denken in de richting van twee keer zo dik en twee keer zo lang omdat het principe van halogeen lampen is dat het verdampte metaal weer neerslaat op de gloeidraad. Maar ik ga nu zuipen en niet denken.

[Huib Geurink]

Ik vond hier thuis in de garage nog een voorraadje H1 100 Watt en H1 55 Watt Gold. Kon dus even vergelijken. Bij de 100 Watt is de gloeidraad dikker en de spiraal is een stuk dikker en langer. Als een 55 watt gloeidraad precies in focus zou zitten, schat ik dat van de 100 watt gloeidraad zo'n 75% uit focus zit.

[Peter de Wit]

He, interessant! Natuurlijk, de draad hoeft niet korter voor een grotere stroom, hij mag ook dikker. Stom!

Dan nog de issue van strooilicht. Ik heb moderne Hella verstralers gebruikt. Mooie bundel die verdomd ver gaat. Vond dit niet ideaal. Nu 30jaar oude SuperOscars gemonteerd en ben helemaal tevreden. Deze gaan misschien minder ver, maar hebben meer strooilicht. Dat rijdt in het bos werkelijk fantastisch (in het donker natuurlijk). Het optimum lijkt in het midden te zitten. Je hebt volgens mij ook rally lampen die verstralers combineren met een soort 'flood light'.

[Huib Geurink]

De Super Oscars waren (en zijn) er in drie uitvoeringen:

long range - bundel van 750 x 18 meter
driving - bundel van 370 x 28 meter
fog - bundel van 50 x 45 meter

Bij de laatste generatie is long range (ook wel pencil beam genoemd) vervallen, omdat driving al een bundel geeft van 1200 x 45 meter. Bij de vorige generatie was driving al 620x30 meter
De fog is ook vervallen en heet cornering. De bundel is 500 x 110 meter bij de laatste generatie. De lamp schijnt een flink stuk "de hoek om". Bij de vorige generatie was dat 240x75 meter.