motor temperatuur Lancia 2000

Ton Willekes · Unread post by **Ton Willekes** » 26 Nov 2002, 23:17

Ik ben in het bezit van een Lancia 2000 HF. De motortemperatuur was veel te laag en het thermostaat is vervangen. Nu wordt de motor veel te heet. Op de watertemperatuur meter staan waarden 40, 70 en 90 graden. Ik heb gehoord dat de motortemperatuur best 90 graden mag bedragen, maar dat komt erg dicht "bij het rood". Wat is de juiste bedrijfstemperatuur voor deze motoren?

Huib Geurink · Unread post by **Huib Geurink** » 27 Nov 2002, 08:59

Lancia mikt de waterthermometers meestal zo uit, dat de optimale temperatuur in het midden staat. De wijzer dus rechtop.

Bert Ewalds · Unread post by **Bert Ewalds** » 27 Nov 2002, 23:51

Ton,

90graden is een prima temperatuur!
officiele data uit het Lancia shop repair manual voor de 2000
Thermostaat opent tussen 80 en 84 graden
Fan schakelt in tussen 90 en 94 graden
Fan schakelt uit tussen 85-89 graden
Je ziet men wil die temperatuur rond de 90 graden houden
Dit is overigens vrij algemeen voor de meeste auto's

dus even geen zorg,

Bert

NB

>> Gemodereerd <<

Bob · Unread post by **Bob** » 28 Nov 2002, 15:47

Als de thermostaat opent bij 80 graden wil men dus de temp op 80 graden houden. De fan inschakelen is juist voor het (extreme) geval de temperatuur boven de 90 graden komt en anders richting kookpunt gaat.

Dus volgens mij wil men de temp op 80 houden en niet op 90.

De thermostaat is er om de temp op het gewenste niveau te houden. De fan is voor de 'noodgevallen' als de temp boven 90 uitkomt, filerijden en de bergen enzo (ferrari).

correct me if i'm wrong

Bob

Huib Geurink · Unread post by **Huib Geurink** » 28 Nov 2002, 16:31

Dat zie je goed Bob. In de praktijk betekent het dat de wijzer een fractie voorbij de 70 staat. Beneden staat een scan uit het Fulvia specifications book. Er staat niet bij wanneer de waterthermostaat weer sluit. Ik vermoed dat dat bij een iets lagere temperatuur is, dan waarbij hij opent. Ik kan me voorstellen dat er iets hysteresis in zit om te voorkomen dat het systeem gaat oscilleren. Je ziet het soms wel eens dat de wijzer wat schommelt. Eerst stijgt hij. Thermostaat gaat open. Er komt een plens koud water uit de radiateur erbij. Meter zakt iets. Thermostaat gaat weer dicht. Meter stijgt weer etc.

Er staan bij de thermometer op het dashboard de waarden 40, 70 en 90. De 70 staat altijd iets (een wijzerdikte) links van het midden. Ik interpreteer de meter altijd zo:
40 - geen idee.
70 - minimum bedrijfstemperatuur
wijzer rechtop - ideale bedrijfstemperatuur
90 - maximale bedrijfstemperatuur. Let op. De oliedruk is hier al flink gezakt!
rood - Motortje naar MTM brengen en de radiateur naar de Oranjeboom

De meter is geen wetenschappelijk instrument. Die 40, 70 en 90 zullen een los verband hebben met graden Celsius. Bovendien maakt het uit waar de zender zit.

De thermoswitch voor de radiator zit vaak onder in de radiator. Dat is een heel andere temperatuur dan waar de waterthermostaat zit en de zender voor de waterthermometer.

Gescanned uit het Fulvia specificatieboek van de Fulvia CD ROM

Bert Ewalds · Unread post by **Bert Ewalds** » 04 Dec 2002, 23:28

Heren,

kennelijk beide geen idee over wat een radiatorthremostaat doet
Hij sluit het koelsysteemaf om de motor sneller op bedrijfstemperatuur te laten komen
als een thermostaat dus bij 85 graden opent, betkent dat dat de fabrikant vindt dat 85 graden de minimum bedrijfstemperatuur is

Zoals je uit het staatje van Huib kunt zien is de thermostaat van de Fulvia pas bij 95 graden helemaal open, dat betakent dat dan pas het hele koelcircuit mee doet. en dat zit er toch niet voor joker op.

Voorde meeste automotoren is een koelwater temperatuur van 90 to 95 graden normaal
Koken gebeurt door de overdruk pas bij zo'n 110 graden

Gevaar van te lage motortemperatuur is te koude olie, en daardoor extra slijtage

Bert

Huib Geurink · Unread post by **Huib Geurink** » 06 Dec 2002, 11:20

Er zijn twee soorten thermostaten. De ouderwetse balg thermostaten. Daar worden paar druppels vloeistof ingedaan voordat hij wordt dichtgesoldeerd. In de oudste Flavia's en de allereerste Fulvia's kun je die nog tegenkomen. In mijn Appia zit er ook een. Die werken alleen goed als de druk in het systeem niet te hoog is. Lancia schreef 0,35 bar voor voor de radiateur dop. Dat is heel laag.

Daarna kreeg men de was thermostaat. Een veer drukt een klep dicht en een patroon met was probeert de klep weer open te drukken tegen de veer in. De veer is niet lineair. Je moet harder drukken naarmate de veer meer is samengedrukt. De was doet twee dingen. Enerzijds zet ze uit met stijgende temperatuur en anderszijds smelt de was. Tegenwoordig zijn alle thermostaten was thermostaten. Door toevoegingen geeft men de was de gewenste smelt temperatuur. Dat is voor de Fulvia / Flavia thermostaat nominaal 83 graden met een tolerantie van plus of min twee graden.

In de praktijk gaan de thermostaten allemaal eerder open. Gooi er maar een stel in een pannetje water. Zet het op het vuur met een thermometer er in. Je ziet ze al een heel klein beetje open gaan onder de 80 graden. Als de thermostaat een keer open is, moet de was weer stollen om hem dicht te laten gaan. Daarvoor moet de temperatuur ca 5 graden zakken.

In de praktijk:
Wanneer je een koude motor start is de thermostaat gesloten. De koelvloeistof die uit de kop komt gaat via de by-pass terug naar de pomp. Als de temperatuur een bepaalde waarde heeft bereikt, tegen de 80 graden, begint de thermostaat open te gaan en stroomt er warm water naar de radiateur. Evenveel water, maar dan koud, stroomt van de radiateur naar de waterpomp en verder de motor in. Er wordt dus koud water gemengd met het warme water dat nog steeds ook via de by pass in de pomp terug komt. Het duurt een paar seconden voordat dit koudere water weer bij de thermostaat komt. Die thermostaat heeft intussen alleen water gezien dat steeds maar warmer werd en is iets te ver opengegaan. Nu moet de thermostaat weer wat dicht gaan en een juiste stand vinden waarbij er voor de omstandigheden precies genoeg koud water uit de radiateur bij het warme water uit de by pass wordt gemengd om een thermisch equilibrium te laten ontstaan. Om weer wat dicht te gaan moet de thermostaat eerst 5 graden kouder worden. In de praktijk komt dat uit op een temperatuur onder de 80 graden en daar blijft hij staan met normale rijwind, nederlandse buitentemperaturen en de nederlandse vlakke wegen.

Zelfs met Italiaanse temperaturen en een flinke klim loopt de temperatuur niet echt veel op, mits de radiator efficient koelt (dwz, niet verstopt, de water kanalen niet en de luchtkanalen niet met vliegen etc en de buitentemperatuur onder de 45 graden).

Er zijn een groot aantal factoren die de opening van de thermostaat bepalen. Als het door de motor geleverde vermogen, de buitentemperatuur en de rijwind constant zijn, blijft er in hoofdzaak de opbrengst van de waterpomp over. Voor de betreffende auto is de conditie van de radiateur al een constante. Als de waterpomp (dus de motor) minder toeren maakt moet de thermostaat wat verder open om toch de juiste hoeveelheid gekoeld water uit de radiateur in het systeem te mengen. Het maakt dus uit of je 70 rijdt in de 5e, 4e of in de 3e versnelling.

In Nederland zal een thermostaat alleen helemaal open gaan als je een electrische ventilator hebt en in de file staat of als de V-snaar van een mechanische ventilator geknapt is in de file. Als bij normale gebuik de thermostaat al helemaal open gaat is het niet goed. Het betekent dat er geen reserve is om extreme situaties op te vangen zoals buitentemperaturen van meer dan 45 graden of met een slakke gangetje de Gottard pas bestijgen.

Moderne motoren werken in de regel met wat hoger temperaturen (over de 90 graden). Het verhoogt de efficiency iets. Met motoren met hogere compressie krijg je die hogere mengsel temperatuur al door het verdere samendrukken van het mengsel. Zij hebben de hogere koelwatertemperatuur niet nodig. Lancia motoren hebben in de regel een wat hogere compressie dan de gemiddelde motor. Zonder pingel sensor en daarmee samenhangende motormanagement regelingen zou ik niet op 90 graden als normale bedrijfstemperatuur mikken met Fulvia / Flavia motoren.

Ton meldde dat bij zijn 2000HF de temperatuur eerst te laag was. De radiateur lijkt dus goed te zijn. Er is immers meer koelcapaciteit dan nodig. Nu heeft hij de thermostaat vervangen en komen er ineens temperaturen van 90 graden in beeld. Ik neem aan dat hij bedoeld met normaal rijden. Zou hij bedoeld hebben dat het enkel in de file is, dan zou hij dat probleem ook gehad hebben met de oude thermostaat. In twee weken tijd is hij de 5e die meldt dat na het vervangen van de thermostaat de temperatuur ineens richting 90 gaat. Ik denk dat we moeten concluderen dat er een slechte serie thermostaten in de omloop is gekomen.

Huib Geurink · Unread post by **Huib Geurink** » 08 Dec 2002, 15:06

Ik heb op de Fulvia Q&A een grafiek geplaatst van de thermostaat.